گزارش سیمان؛
حاشیه نشینی پایتخت اقتصادی ایران را می بلعد
حاشیه نشینی و بافت فرسوده در شهر بندرعباس بعنوان پایتخت اقتصادی ایران به یک معضل جدی تبدیل گشته است، معضلی که هر از چند گاهی بعنوان سوژه در فضای مجازی و حقیقی خبرساز می شود.
خبرگزاری مهر؛ گروه استان ها- رضا زرگر: حاشیه نشینی محصول توسعه نامتوازن، کم کاری مدیران مسئول، بی توجهی دولت ها به روستاها و ایستایی اقتصاد است. محلات حاشیه نشین محلی برای رشد صدمه های اجتماعی است.
هرمزگان که در گفتار مدیران ارشد و میانی استان بعنوان پایتخت اقتصادی ایران معرفی می شود، عاری از هرگونه نشان یک استان پویا و زنده شهری است. ساختارهای نامناسب شهرسازی و نبود جدیت در حفاظت و حراست از اراضی دولتی در هرمزگان این استان را از استانداردهای شهری فاصله داده است.
بیش از ۴۰ درصد جمعیت استان در مناطق حاشیه نشین و بافت فرسوده زندگی می کنند. هشت شهر بزرگ و مهم استان هرمزگان به غیراز بندرعباس دارای دو هزار و ۳۹۱ هکتار بافت فرسوده و سکونتگاه غیررسمی مصوب هستند.
در تاریخ ۲۱ فروردین ۱۳۹۸ برابر مصوبه ۱۳۸۴/۳/۱۶ شورایعالی شهرسازی و شاخصهای مربوطه در مساحت ۵۰۰۰ هکتار محدوده قانونی شهر بندرعباس یک هزار و ۳۷۲ هکتار بافت فرسوده، ۳۰۸ هکتار سکونتگاه غیررسمی و ۱۷۵ هکتار بافت تاریخی بوده است که هم اکنون محدوده قانونی شهر به ۷۰۰۰ هکتار افزایش یافته است و بالغ بر ۳۰۰ هزار نفر در بافت های ناکارآمد ساکن هستند که معادل ۵۰ درصد جمعیت کل شهر بندرعباس است.
شکل گیری حاشیه نشینی بندرگاهی و باراندازی مشکل اصلی بندرعباس
یکی از مهم ترین مشکلات در این سکونتگاه های غیررسمی یا همان حاشیه نشین، گسل هایی است که در این مناطق وجود دارد و امکان دارد با زلزله های کوچک برای خانه های این مناطق مشکلاتی بزرگ ایجاد شود. در گذشته ساخت وسازها بدون رعایت اصول شهرسازی گسترش یافته است به شکلی که بعضی از مناطق شهری بندرعباس در معرض خطرات جدی سیل و زلزله قرار دارند.
تفاوت حاشیه نشینی در بندرعباس با شهرهای دیگر را می توان در حاشیه نشینی بندرگاهی، باراندازی و جذب کارگرهایی با دستمزد پایین در بندرعباس دانست که سبب شده، در کنار اقتصاد داخلی، اقتصاد حاشیه ای هم ایجاد شود و این امر به ایجاد مسکن حاشیه ای و اقتصاد غیررسمی منجر گردیده است.
متأسفانه می بینیم که بنگاه های اقتصادی، برنامه ریزان، سیاست گذاران و تمامی کسانی که به نحوی برای ایجاد یک فرآیند اقتصادی تلاش می کنند بدون توجه به ابعاد اجتماعی در تصمیم گیری های انجام شده سبب جابه جایی جمعیت و بی خانمانی تعداد زیادی از افراد شده اند.
باید قبول نماییم که حاشیه نشینی در کنار شهرها رشد کرده و جمعیت زیادی در این مناطق سکونت دارند که امکان جدا کردن آنها به این سادگی وجود ندارد بنابراین بایستی با این پدیده کنار آمد اما در این عرصه، چاره هایی وجود دارد.
از سوی دیگر سازمان های خدماتی مثل شهرداری ها و راه و شهرسازی بهتر است در مورد وضعیت ملکی و ساخت وساز بر روی این زمین ها تعیین تکلیف کنند که اگر حاشیه نشینی باشد چگونه باید ساماندهی و از ادامه آن جلوگیری نمایند.
نتیجه نامشخص بازآفرینی شهری
فریدون همتی استاندار هرمزگان در ابتدای طرح بازآفرینی شهری در بندرعباس و اعلام محله «چاهستانی ها» بعنوان پایلوت اجرایی طرح اعلام نموده بود: برای برخی قطعات زمین های متعلق به دولت در این محله طرح هایی برای ساخت ۳۰۰ واحد مسکونی در نظر گرفته شده که در حال آماده شدن نقشه های ساختمانی و انتخاب توسعه گر برای آغاز عملیات اجرایی هستند. توسعه گرها در چندین منطقه از محله «چاهستانی ها» به توافقات خوبی با مردم دست یافته اند، تا کار نوسازی هر چه سریع تر آغاز شود.
همتی خاطرنشان کرد: نوسازی بافت فرسوده در محله «چاهستانی ها» و دیگر محله های دارای بافت فرسوده در گروی همکاری مردم با اداره کل راه و شهرسازی، شهرداری و توسعه گرهاست تا بتوانیم تا آخر سال جاری نوسازی سه هزار واحد مسکونی در محله «چاهستانی ها» را آغاز نماییم.
تشویق مردم به نوسازی بافت فرسوده از سیاست های مهم دولت می باشد. در این راستا مشوق های مختلفی در نظر گرفته شده و افرادی که علاقه مند باشند به صورت انفرادی واحد خویش را نوسازی کنند، از تسهیلات بانکی ارزان و تخفیف ۹۰ درصدی در هزینه صدور پروانه ساخت بهره مند می شوند و علاوه بر آن توسعه گرها هم با شرایط مناسب برای نوسازی مشارکت و حضور دارند.
یکی از اقدامات دولت دراین زمینه، طراحی ۶۰۰ واحد مسکونی در کنار شهرک پیامبر اعظم (ص) بندرعباس است که ساکنان محله «چاهستانی ها»، می توانند از آن استفاده و در آن ساکن شوند و همینطور در مناطق دیگری از شهر هم توسط بنیاد مسکن واحدهایی در حال ساخت است که ساکنان محله «چاهستانی ها» می توانند از این واحدهای مسکونی هم برای جابجایی استفاده کنند.
مشکل حاشیه نشینی با مشکل مسکن افراد بی بضاعت پیوند دارد
رئیس کمیسیون عمران شورای اسلامی شهر بندرعباس اظهار داشت: مشکل حاشیه نشینی با مشکل مسکن و درآمد افراد بی بضاعت و مهاجرت های کارگری به بندرعباس پیوند دارد.
آبتین امیری در گفتگو با خبرنگار مهر در پاسخ به این پرسش چرا هنوز موفقیتی در کنترل حاشیه نشینی و ساماندهی بافت فرسوده در بندرعباس حاصل نشده است، بیان داشت: بندرعباس شهری با ۴۳ درصد بافت فرسوده است. کمتر شهری در ایران با این مشکل مواجه می باشد. بافت فرسوده این شهر در طول ۵۰ سال شکل گرفته است.
هرگونه خدمات رسانی در این محلات ازجمله خدمات رسانی فضای سبز، بهداشتی، آموزشی و آتش نشانی با مشکل مواجه می باشد وی ادامه داد: هرگونه خدمات رسانی در این محلات ازجمله خدمات رسانی فضای سبز، بهداشتی، آموزشی و آتش نشانی با مشکل مواجه می باشد. به صورت صریح می توان گفت در شرایط فعلی، بافت فرسوده از مهم ترین چالش های شهر بندرعباس است.
امیری اشاره کرد: حل مشکل بافت فرسوده و پیشگیری از ساخت وساز غیرمجاز و تصرف اراضی دولتی با حل مشکل مسکن افراد بی بضاعت پیوند دارد. تا زمانی که مشکل مسکن اقشار ضعیف جامعه حل نشود، برای این قشر راهی جز تصرف اراضی ملی باقی نمی ماند که گاهی این تصرفات غیر ایمن بوده و در محدوده پرخطر شهر مثل مسیر سیلاب قرار دارد که باز به شکلی دیگر امنیت جانی متصرفان را تهدید می کند. بنابراین تنها نظرات کارشناس این مورد قابل حل نیست که نیازمند یک اراده و پشتیبانی ملی است.
به گفته رئیس کمیسیون عمران شورای شهر بندرعباس، با تلاشهای شورای شهر بندرعباس و شهرداری این شهر آزادسازی معابر در سطح بافت فرسوده آغازشده، این آزادسازی به سختی امکان پذیر است و با چالش حقوقی و قانونی مواجه می باشد. از یک سو نمی توان شهروندان را برای ترک سرپناهشان برای آزادسازی معابر در بافت فرسوده قانع کرد، از سوی دیگر هرگونه معوضی نیازمند سند مالکیت است و غالب تصرفات بدون سند مالکیت است که درنهایت دست شهرداری برای توافق با متصرفان بسته می شود.
وی خاطرنشان کرد: اما آزادسازی معابر در بافت فرسوده این امتیاز را دارد که مساله امنیت در محلات بافت فرسوده و عرضه خدمات به شهروندان مثل جمع آوری زباله و خدمات بهداشتی را میسر می سازد.
امیری تاکید کرد: قوانین بازدارنده است اما اجرای هر قانونی نیازمند پشتیبانی و چاره جایگزین است. ما نمی توانیم به اقشار صدمه پذیر بگوییم برنامه یا توان پشتیبانی از شما را نداریم و از سویی جلوی تصرفات غیرقانونی را هم می گیریم. طبیعی است که هر انسانی برای ایجاد سرپناه خود تلاش می کند، قانونی یا غیرقانونی می باشد.
مصوبات شورای شهر برای ساماندهی بافت فرسوده در کوتاه مدت اثرگذار نیست
وی افزود: مصوبات شورای اسلامی شهر بندرعباس برای ساماندهی بافت فرسوده در کوتاه مدت اثرگذار نیست، اما در بلند مدت می تواند راهبرد مشخصی برای نجات شهر بندرعباس از بافت فرسوده ایجاد نماید. مهاجرت های پی در پی به شهر بندرعباس و ایجاد محلات جدید در حوزه بافت فرسوده اگر با نگاه بلند مدت همراه نباشد، سبب می شود بافت فرسوده در گذر زمان شهر بندرعباس را ببلعد.
رئیس کمیسیون عمران شورای شهر بندرعباس اظهار داشت: ساماندهی بافت فرسوده که الآن در دستور کار است می تواند به وضعیت موجود، نقطه مشخصی را در عرصه خدمات رسانی ببخشد، اما برای آینده باید فکر اساسی تری کرد.
توانمند سازی روستاییان از گسترش حاشیه نشینی جلوگیری می کند
نماینده مردم هرمزگان در مجلس بیان داشت: یکی از علل حاشیه نشینی مهاجرت روستاییان به شهر است. زمانی که از روستاها به شهر می آیند احتیاج به مسکن دارند. وقتی توانایی تهیه مسکن نداشته باشند به سمت آلونک ها می روند و شاهد حاشیه نشینی و آلونک ها هستیم.
احمد مرادی در گفتگو با خبرنگار مهر در تشریح وضعیت حاشیه نشینی و بافت فرسوده و عرضه راهکار برای آن عنوان کرد: دو وظیفه به عهده دولت می باشد که باید انجام دهد، ابتدا باید از اراضی شهری پیش از تصرف حفظ و حراست کند. دوم باید به روستاها و اشتغال آنها توجه جدی داشته باشد. روستاییان زمانی که در تأمین معیشت و هزینه ها ناتوان باشند تنها چاره را مهاجرت به شهرها می بینند.
به گفته وی، دولت موظف است که روستاها را از راه بنیاد مسکن و وزارت کشور که مسائل امور روستایی و شهری در اختیار آن است ساماندهی کند. در هر برنامه پنج ساله به مبحث ساماندهی حاشیه نشینی و بافت فرسوده در شهرها توجه شده است. حتی شرح وظایف دولت هم در برنامه های پنج ساله مشخص شده است.
نماینده مردم حوزه انتخابیه بندرعباس، بندرخمیر، حاجی آباد، قشم و بوموسی، افزود: متأسفانه با گذشت ۴۱ سال از انقلاب همچنان مشکلات حاشیه نشینی باقی مانده است. بیشتر از ۲ هزار هکتار از شهر بندرعباس بافت فرسوده و حاشیه نشین هستند. در سایر شهرهای هرمزگان هم این مشکل پابرجا هست.
حفاظت از اراضی ملی در شهرها مغفول مانده است
مرادی تاکید کرد: در وهله اول دولت با همکاری شهرداری و راه و شهرسازی باید از اراضی دولتی حفاظت کنند. در دولت گذشته مسکن مهر بعنوان یک راهکار عنوان شد. در شهر بندرعباس ۳۳ هزار مسکن مهر پایه ریزی و تقریباً برای سکونت ۱۲۰ هزار تا ۱۳۰ هزار نفر جمعیت برنامه ریزی شد. ولی هم اکنون تقریباً ۳۰ هزار نفر جمعیت در مسکن مهر ساکن شده اند. برخی از تعاونی ها با مشکل روبرو هستند و یا هنوز پول از جانب متقاضیان واریز نشده و مشکلاتی ازجمله افزایش قیمت سبب راکد ماندن تعاونی ها و ساخت وسازهای مسکن مهر شد.
وی با اشاره به اینکه برخی مدیران برای پوشاندن ضعف مدیریتی خود دستگاههای نظارتی را بهانه می کنند، اضافه کرد: درصورتی که دستگاههای نظارتی می گویند مدیرانی که شجاعت دارند و سالم کار می کنند نباید از مبحث نظارت هراسی داشته باشند. مدیران باید تلاش کنند و از یک اشتباه هم نترسند و کار را رها نکنند. معمولاً مدیران تنبل یا اعتقادی به پیشرفت و رفع مشکل ندارند و به دنبال بهانه گرفتن هستند.
نماینده مردم حوزه انتخابیه بندرعباس در مجلس گفت: برای ارزیابی مدیران باید شاخصی مشخص کرد تا بر مبنای شاخص ها مدیران منصوب، ابقاء یا برکنار شوند. کل کشور به استان هرمزگان توجه دارد. در حوزه اشتغال، سرمایه گذاری و سایر حوزه ها گرفتار مشکل هستیم.
احساس می کنم اراده ای در استان برای حل مشکلات نیست
مرادی در ادامه گفتگو با خبرنگار مهر خاطرنشان کرد: اگر در استان اراده ای بر کار بود، شرایط کنونی استان خیلی بهتر بود.
وی در مورد تسهیلات بانک جهانی برای ساماندهی بافت فرسوده در بندرعباس بیان داشت: در آن زمان محله آیت الله غفاری ۲۳ هزار نفر جمعیت داشت. که این محله یک پلاک و تمام عرصه آن در مالکیت شهرداری بود. مردم بلاتکلیف بودند. اعیان در اختیار مردم بود و عرصه در اختیار شهرداری. به شهرداری گفتیم اراضی را به مردم واگذار کند تا مبادرت به ساخت وساز کنند ولی شهرداری قبول نکرد.
فرماندار اسبق بندرعباس اظهار داشت: از راه شورای شهر وقت پیگیری کردیم. آنها معتقد بودند زمین ها را مترمربعی ۷۰۰ هزار تومان واگذار کنند ولی با پیگیری ها این رقم به ۱۵۰ هزار تومان رساندیم. اما در مجوزهای سایر دستگاه ها به مشکل خوردیم.
وی بابیان اینکه محله آیت الله غفاری روزبه روز و ماه به ماه بدتر از قبل می شود، خاطرنشان کرد: باوجود اینکه ستاد تسهیل گری در محله آیت الله غفاری مستقرشده است باید راهکار عملی عرضه شود. در زمان مقتدایی استاندار اسبق هرمزگان، دو خیابان در آیت الله غفاری بوجود آمد و گره محله باز شد. باید بعنوان یک الگو از آن استقبال می شد ولی متأسفانه توجهی نشد.
این نماینده مجلس با اشاره به نقش مجلس در اصلاح قوانین و تصویب قوانین جدید، اظهار داشت: در قانون ماده ۵۹ برنامه ششم توسعه وزارتخانه های راه و شهرسازی و کشور در طول برنامه نسبت به احیا، بهسازی، نوسازی، مقاوم سازی و بازآفرینی سالانه حداقل ۲۷۰ محله در کشور ملزم شده اند.
راه و شهرسازی و شهرداری باید پاسخگوی عدم اجرای درست برنامه ها باشند
وی افزود: در کمیسیون عمران از وزیر راه و شهرسازی سوال کرده ایم که چرا هنوز نتوانسته اند سالانه به تعهداتشان عمل کنند. در محله «چاهستانی ها» پس از سال ها یک کیلومتر خیابان نتوانسته اند به درستی ایجاد کنند.
نماینده مردم هرمزگان در مجلس تصریح کرد: اعتبارات هم در اختیار دولت می باشد و در بودجه سنواتی که به تصویب می رسد دولت ریز بودجه را مشخص می کند. به شهرداری ها اجازه فروش اوراق، تسهیلات بانکی و توافق با سرمایه گذار را داده اند.
پاسخ های نماینده مردم هرمزگان در مجلس و عضو شورای شهر بندرعباس نشان از موازی کاری و نبود هماهنگی میان دستگاهی در استان است. از این رو به سراغ مدیرکل راه و شهرسازی هرمزگان بعنوان یکی از مهم ترین متولیان حوزه شهرسازی و نظارت بر فرآیندهای قانونی راه و شهرسازی در شهرها رفتیم.
مدیرکل راه و شهرسازی هرمزگان در پاسخ به این پرسش که هم اکنون چند درصد از بافت شهری به «حاشیه نشینی» و چند درصد به «بافت فرسوده» اختصاص یافته است؟، بیان داشت: شاخصهای شناسایی بافت های فرسوده و سکونتگاه های غیررسمی بر مبنای ریزدانگی، ناپایداری و نفوذناپذیری مشخص و به همین دلیل محدوده طرح، تعیین و در کمیسیون ماده ۵ به تصویب می رسد.
آرش رضایی در گفتگو با خبرنگار مهر عنوان کرد: در استان هرمزگان درمجموع ۲ هزار و ۳۹۱ هکتار محدوده بافت فرسوده مشخص شده که هزار و ۳۷۲ هکتار از آن در شهر بندرعباس است. در دهه ۸۰ این محدوده به تصویب رسیده است.
وی اشاره کرد: در همین راستا و به منظور ضرورت برنامه ریزی و وحدت رویه، ستاد بازآفرینی شهری در هر استان با حضور همه دستگاههای حوزه فنی، اجتماعی، اقتصادی و امنیتی با محوریت استانداری هر استان، در استان ها تشکیل شد و الان هم در حال فعالیت است.
رضایی افزود: محوریت اقدامات در هر حوزه با تشکیل کمیته هایی مشخص شده است که بعد از بررسی برای تصویب و اجرایی کردن در ستاد استان مطرح و در صورت موافقت اعضا به تصویب رسیده و در فاز اجرا قرار می گیرد.
وی اشاره کرد: با توجه به این که موضوعات محدوده های هدف، صرفا کالبدی و فیزیکی نیستند و لازم است هم زمان با این اقدامات، حوزه های اجتماعی، اقتصادی و امنیتی هم اقدامات هم زمانی صورت پذیرد. هدف اصلی اقدامات ارتقای سطح کیفیت زندگی مردم ساکن محلات و بهبود شرایط محیطی و عرضه خدمات مناسب می باشد. هرچند بخش عمده مبحث به مشارکت مردم به سبب سکونت در محله ارتباط موضوعی پیدا می کند.
راه و شهرسازی در اجرای برنامه های مصوب موفق عمل کرده است
مدیرکل راه و شهرسازی هرمزگان خاطرنشان کرد: برنامه های مشخصی با این اهداف تصویب و در مرحله اجرا قرارگرفته است که بخشی از این برنامه شامل واگذاری اسناد مالکیت عرصه های تصرفی، تشکیل یگان های حفاظت از اراضی دولتی، اعطای تخفیفات شهرداری برای صدور پروانه ساختمانی، پرداخت تسهیلات بانکی برای نوسازی بافت ها، تشکیل جلسات و اقدام دستگاه قضائی استان در جهت برنامه های بازآفرینی است.
استفاده از ظرفیت وام پروژه طرح بهسازی شهری و اصلاحات بخش مسکن (از محل وام بانک جهانی) در اواخر دهه ۸۰ برای ۵ شهر ایران (تبریز، سنندج، زاهدان، بندرعباس، کرمانشاه) صورت گرفت وی تشکیل دفاتر تسهیلگری با محوریت استانداری هرمزگان و حمایت شهرداری بندرعباس و استفاده از ظرفیت معتمدین محلی برای کمک به روند برنامه های بازآفرینی، مطالعات سکونتگاه های غیررسمی شهر بندرعباس و بافت های فرسوده، اجرای طرح های بازگشایی معابر در محلات مختلف شهر که توسط شهرداری صورت می پذیرد، نوسازی و توسعه شبکه زیرساخت های شهری در این محلات، بازدید مستمر مقامات و مدیران استانی از محلات و رصد اجرای برنامه های حوزه کاری، اجرای طرح بازگشایی خیابان ۲۴ متری و۱۴ متری محله «چاهستانی ها» و هم زمان واگذاری اسناد مالکیت و اعطای تسهیلات را ازجمله فعالیت ها و مصوبات اجرایی برای حل مشکل بافت فرسوده در سطح استان عنوان نمود.
رضایی در پاسخ به این پرسش خبرنگار مهر که بانک جهانی مبادرت به عرضه تسهیلات جهت نوسازی و بازسازی بعضی از محلات شهر بندرعباس کرد، نتیجه این پروژه به کجا رسید و در چارچوب این طرح چند هکتار از بافت شهری ساماندهی و نوسازی شد؟ بیان نمود: استفاده از ظرفیت وام پروژه طرح بهسازی شهری و اصلاحات بخش مسکن (از محل وام بانک جهانی) در اواخر دهه ۸۰ برای ۵ شهر ایران (تبریز، سنندج، زاهدان، بندرعباس، کرمانشاه) صورت گرفت.
وی افزود: در این طرح بهسازی شهری باهدف تأمین سرانه های موردنیاز محلات هدف (سرانه آموزشی، بهداشتی، بهسازی معابر، مجموعه ورزشی و پارک و.....)تحت نظر ستاد توانمندسازی سکونتگاه های غیررسمی استان که در سنوات بعد عنوان آن به ستاد بازآفرینی شهری تغییر یافت، اجرا و به بهره برداری رسیده و به دستگاههای بهره بردار تحویل داده شده است. بر مبنای همه مدارک و مستندات، بندرعباس بعنوان شهر پیشگام در این طرح، تمام اعتبارات تخصیص داده شده را جذب و پروژه ها را در موعد مقرر به بهره برداری رساند.
وی اضافه کرد: هیچ گونه تسهیلاتی در این طرح برای نوسازی املاک در محدوده زمان اجرای طرح، مطرح نبوده است.
مدیرکل راه و شهرسازی هرمزگان گفت: منطبق با سیاست های مصوب بازآفرینی و احیا محلات، اقداماتی چون بازگشایی، تملک اراضی واقع در مسیر، مکان گزینی و راه اندازی واحدهای خدماتی انجام گرفته که برای این مهم جلسات گوناگونی هم به منظور اعتمادسازی با ساکنان و معتمدان محلات برگزار و برای همه پلاک های واقع در محلات هدف، سند مالکیت (در ابتدا به نام دولت و سپس انتقال به ساکنین واجد شرایط) صادرشده است.
وی افزود: محله «چاهستانی ها» از محلات واقع در محدوده مصوب سکونتگاه های غیررسمی است که اقدامات اولویت دار آن در جهت احیا و بازآفرینی محله شامل اعطای سند مالکیت، بازگشایی معابر، تملک، کف سازی و بدنه سازی که مشتمل بر ۳ معبر جمع و پخش کننده اصلی است صورت گرفت.
رضایی در تشریح اقدامات صورت گرفته در محله «چاهستانی ها» بعنوان محله پایلوت ستاد بازآفرینی عنوان کرد: معبر ۲۴ متری غربی به طول ۱۰۰۰ متر است که بعد از تملک اراضی واقع در مسیر، پلاک ها تخریب و الان بازگشایی و آسفالت کامل صورت گرفته است. معبر ۱۶ متری شرقی – غربی به طول ۱۰۰۰ متر که اقدامات تملک، توافق و بازگشایی در حال انجام می باشد. معبر ۲۰ متری شمالی – جنوبی که در دست توافق با ساکنان واقع در خط پروژه مسیر است.
وی افزود: راه اندازی مرکز آتش نشانی به متراژ زیربنای ۶۰۰ مترمربع پیشرفت فیزیکی قریب به ۳۱ درصد و همینطور راه اندازی مرکز جامع سلامت با ۶۰۰ مترمربع زیربنا بالغ بر ۲۵ درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
حاشیه نشینی با یک نگاه واقع بینانه و علمی، خود فقط یک معلول است و علت های مختلفی امکان دارد به ایجاد این پدیده منجر شوند مدیرکل راه و شهرسازی هرمزگان در پاسخ به این پرسش خبرنگار مهر که راهکار شما برای حل معضل حاشیه نشینی، اصلاح بافت فرسوده و پیشگیری از تصرف اراضی در شهرها چیست؟، بیان داشت: حاشیه نشینی با یک نگاه واقع بینانه و علمی، خود فقط یک معلول است و علت های مختلفی امکان دارد به ایجاد این پدیده منجر شوند.
وی اضافه کرد: امروزه، تقریباً تمام کارشناسان مسائل توسعه براین باورند که رشد نامتعادل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی باعث نابرابری ها و عدم توازن شهر و روستا می شود و به دنبال آن گروه های مختلف روستاییان به شهرها مهاجرت می کنند و در شهرها نه جذب کارهای اقتصادی شهرها می شوند و نه به جامعه و فرهنگ شهری می پیوندند. این افراد بیگانه با فرهنگ و جامعه شهری و فاقد هرگونه مهارت هستند، تا در اقتصاد شهرها جذب شوند.
رضایی اشاره کرد: از این رو، در حاشیه زندگی شهری، در محدوده استحفاظی شهر و اراضی بایر و در پیرامون بافت های فقیرنشین شهری سکنی می گزینند و سکونت های نابهنجار خودرو و خودساز را پدید می آوردند و در پایین تر از سطح زندگی حداقل، روزگار می گذرانند و از خدمات زیربنایی، اجتماعی، فرهنگی شهری، کاملاً بی بهره اند.
وی با اشاره به راهکارهایی برای بهبود وضعیت این مناطق، بهبود بخشیدن به وضعیت تأسیسات زیرساختی پایه مانند شبکه آب رسانی، بهداشت، شبکه حمل و نقل، برق و روشنایی معابر، تأمین امنیت اقامت و به رسمیت شناختن حق سکونت برای ایجاد حس مالکیت، بهسازی در سطح محله حاشیه نشین و نظارت بیشتر شهرداری و پیشگیری از ساخت سازهای غیرقانونی بیشتر را بعنوان پیشنهاداتی ارائه نمود.
اشتغالزایی در روستاها اولویت اصلی دولت ها قرار گیرد
مدیرکل راه و شهرسازی هرمزگان ایجاد اشتغال و کارآفرینی برای حاشیه نشینان به خصوص در بخش های تولیدی، به منظور کاهش بیکاری و اشتغال در اقتصاد غیررسمی و شغل های کاذب و … از یک سو و افزایش درآمد و کاهش فقر و بهبود کیفیت زندگی آنها و گسترش عدالت اجتماعی، اقتصادی برای تمام گروه ها در سطح شهر را خواهان شد.
وی ایجاد حس همکاری جمعی برای مشارکت در بهداشت محیط برای کاهش خطرات زیست محیطی، ایجاد فضاهای باز عمومی برای تقویت سرمایه اجتماعی ساکنان از راه روابط همسایگی رودررو، ساخت یا ساماندهی امکانات محله ای چون مراکز آموزشی، خانه های بهداشت، فضای سبز، تفریحی، تشکیل اجتماعات محلی و سازمان های غیردولتی در محلات حاشیه نشین، برنامه ریزی های اجتماعی و فرهنگی، بلند مدت و کوتاه مدت توسط مسؤلان و برنامه ریزان ذی ربط به منظور ارتقای فرهنگ حاشیه نشینان و جذب مشارکت آنان در نظام شهری را بهترین راهکارها برای حل مشکل بافت فرسوده و حاشیه نشینی و پیشگیری از صدمه های اجتماعی عنوان نمود.
وی مطرح کرد: بخش خصوصی و عمومی در عرضه مسکن ارزان در مناطق حاشیه نشین را باید تشویق کرد. همینطور اعطای وام های مربوطه به همراه برقراری بیمه آنها به سبب کاهش ریسک عدم بازگشت سرمایه گذاری می تواند مشکلات این گونه بافت ها را رفع کند.
تمرکز زدایی استقرار صنایع و کارخانجات در بندرعباس
مدیرکل راه و شهرسازی هرمزگان در زمینهٔ جلوگیری از گسترش بافت فرسوده و حاشیه نشینی افزود: تقویت شهرهای میانی و کوچک استان و تخصیص بودجه های عمرانی بیشتر به آنها می تواند به پیشگیری از گسترش حاشیه نشینی در شهرهای بزرگ همچون بندرعباس کمک نماید. چونکه این امر باعث جذب تعداد زیادی از مهاجرین روستایی به آنها خواهد شد و از شدت مهاجرت و مشکلات حاشیه نشینی در شهر بندرعباس کاسته خواهد شد.
وی تاکید کرد: در سطح کلان باید دلیل عمده مهاجرت مردم به شهرها را جست وجو کرد. تدوین استراتژی بلندمدت درون زای منطقه و تغییر بنیادی اقتصاد منطقه، خصوصاً گرایش به تولید و حذف واسطه گری شهری و اصلاح الگوی مصرف در منطقه هم باید موردتوجه جدی تصمیم گیران و تصمیم سازان باشد.
وی با اشاره به تمرکز صنایع و کارخانجات تولیدی در شهر بندرعباس بیان داشت: تمرکز صنایع و کارخانجات و سازمان های دولتی در شهر بندرعباس با اجرای سیاست عدم تمرکز در شهرهای بزرگ موردتوجه قرار گیرد.
به گزارش سیمان به نقل از مهر، موازی کاری، نبود برنامه ریزی مدون و ناهماهنگی در اجرای برنامه های مصوب میان دستگاهی عواملی هستند که به گسترش حاشیه نشینی در شهرها دامن می زند.
همچنین نبود برنامه اشتغال و ایجاد صنایع خرد در روستاها به مهاجرت های گسترده کمک کرده است و مدیران شهری در پیشگیری از حاشیه نشینی ناموفق عمل کرده اند. این عوامل تا زمانی که در یک برنامه مدون و عزم ملی موردتوجه قرار نگیرند نمی توان به پیشگیری از حاشیه نشینی و ساماندهی بافت فرسوده امیدوار بود.
منبع: سیمان
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب