گفت وگوی سیمان با رییس توسعه اقتصادی و اجتماعی فائو
حالا زمان دور ریختن مواد غذایی نیست
به گزارش سیمان با انتشار كرونا در دنیا، تأمین امنیت غذایی مردم و حفاظت از منابع و محصولات كشاورزی تبدیل به چالش بزرگی برای كشورها شده است. چالشی كه برخی كشورها را وادار كرد تا برای پشتیبانی از اقشار صدمه پذیر در این ایام سیاست های حمایتی اتخاذ كنند و بنابر اعلام سازمان فائو این كشورها تلاش كردند كه با توزیع اقلام، احیای بعضی از طرح ها یا تزریق نقدینگی تا حدودی از شرایط سخت این دوره بكاهند.
در ارتباط با اینکه دولتها باید چه سیاست هایی را برای تأمین امنیت غذایی مردم در این دوره اتخاذ کنند و اساسا آیا راهکاری وجود دارد که تولیدکنندگان و مصرف کنندگان در این برهه از تاریخ گرفتار ضرر و زیان نشوند با ماکسیمو توررو- معاون مدیرکل فائو و رئیس بخش توسعه اقتصادی و اجتماعی سازمان فائو به گفتگو پرداختیم.
به گفته این اقتصاد دان ارشد فائو باآنکه نسخه واحدی برای همه کشورها وجود ندارد و کشورها باید هریک در امتداد رونق و تقویت بخش کشاورزی و مواد غذایی خود تلاش کنند اما آن چیزی که همه باید به آن توجه نمایند این است که زمان آن نیست اجازه دهیم مواد غذایی پرارزش دور ریخته شود و به هدر بروند و در این راستا می طلبد دولت ها محصولات مازاد کشاورزی را خریداری کنند و به خانواده های نیازمند تحویل دهند.
ماحصل این گفتگو در ادامه می آید:
با توجه به شیوع ویروس کرونا و محدودیت های اعمال شده توسط برخی کشورها و به دنبال آن تاثیر این محدودیت ها بر برخی مشاغل و کاهش درآمد مردم، بهتر است دولت های در جهت تأمین مواد غذایی مورد نیاز مردم، چه تدابیری اتخاذ کنند؟ پیشنهاد سازمان فائو به کشورها دراین زمینه چیست؟
این سوال مهم و خوبی است. اولا کشورها و مناطق با یکدیگر بسیار متفاوت هستند و طبیعتا چاره واحدی برای تمامی آنها وجود ندارد. اما بگذارید با آنچه که مدیرکل آقای «کیو دونگیو» همواره بر آن تاکید کرده است، شروع کنیم: هرکشوری باید در جهت تقویت و رونق کشاورزی و تولید محصولات غذایی خود تلاش کند.
بدون تأمین و عرضه محصولات کشاورزی، زنجیره های تأمین و عرضه هم کارکرد خویش را از دست می دهند. همینطور با افزایش تولید و عرضه مواد غذایی به تحقق چندین هدف مهم کمک می شود: خانوارهای کشاورز روستایی که اغلب فقیرند می توانند فرصت بیشتری برای تأمین هزینه ها و نیازهای خود و همینطور کسب درآمد داشته باشند و دیگر اینکه می توانند محصولات کشاورزی و غذایی بیشتری را فراهم آورند که نهایتا در مناطق شهری عرضه گردد، جایی که بیشتر از نیمی از جمعیت جهان در آنجا ساکن هستند. با اهمیت تر از آن، ترویج و تشویق کارهای کشاورزی کوچک مقایس (خرده مالکی)، احتمالاً سبب افزایش میزان مواد غذایی تازه و مغذی در دسترس می شود و تغذیه (سالم) خود بخشی از پاسخ (لازم و سفارش شده) برای مقابله با بیماری کووید-۱۹ است. در حقیقت تقویت تولید کشاورزی به معنای تدوین سیاست هایی است که دسترسی به نهاده هایی مانند بذر و کود و همینطور نیروی کاری که باید سالم و ایمن نگه داشته شوند را تضمین و تثبیت کند. مطمئناً برقرار نگه داشتن زنجیره تأمین مواد غذایی به معنای تقویت نقش آفرینان واسطه مانند مراکز فرآوری، کارخانه ها و تجار است.
در دوران شیوع بیماری کووید -۱۹، آیا باید قیمت مواد غذایی کم شود تا امکان دسترسی برای همه اقشار جامعه فراهم شود؟
مسئله به آن سادگی نیست. ممکنست قیمت مواد غذایی بعد از نوسانات اولیه تا حد زیادی کم شود، اما این مساله در کل اتفاق خوبی نیست و ممکنست برای مصرف کننده انتخاب های ضعیف تری را رقم بزند و در نهایت برای کسانی که در سیستم تأمین مواد غذایی فعالیت دارند هم به معنای کسب درآمد کمتر باشد. شاخصهای کنترل قیمت اغلب نتیجه عکس می دهد. اگر قیمت ها پایین نگه داشته شوند، ممکنست (نوع و اولویت) تولید (محصولات کشاورزی) منحرف شود و یا کم شود. برقرار نگه داشتن و حفظ کارآمدی زنجیره های تأمین مواد غذایی روشی بسیار مؤثرتر برای جلوگیری از افزایش سریع قیمت مواد غذایی است و به متعادل کردن منافع تولیدکنندگان و مصرف کنندگان کمک می نماید، که به هر حال در نهایت هر دو به یکدیگر نیاز دارند.
تاکنون ایده ها و ابتکارهای مطرح شده در خصوص این بوده اند که دولت ها باید برای مردم بسته های کمک غذایی تأمین کند. نظر شما در این زمینه چیست؟
دولت ها باید با بهره گیری از برنامه های حمایت اجتماعی و همینطور در صورت ضرورت از راه عرضه طرح های نوآورانه و جدید، به شهروندان خود کمک کنند. باآنکه عرضه کمک های نقدی مؤثرترین روش خواهد بود، اما عرضه بسته های غذایی هم می توانند موثر باشند. خصوصا در شرایطی که بازارها از هم گسیخته شوند؛ شرایطی که باید تلاش نماییم از آنها جلوگیری نماییم اما به هر حال احتمال دارد که رخ دهد.
امروزه برخی از محصولات غذایی با ارزش بالا مانند میوه های تازه، سبزیجات، لبنیات و گوشت از دست رفته و یا دور ریخته می شوند، چونکه امکان فروششان وجود ندارد. برای مثال، برنامه های غذایی در مدارس مختل شده و در نتیجه یک بازارمهم برای خیلی از تولیدکنندگان محصولات کشاورزی و غذایی از دست رفته است. در این وضعیت، عرضه کمک های نقدی نمی تواند راه گشا باشد بلکه مداخله دولت برای خرید آن محصولات کشاورزی و تحویل آن به خانواده های نیازمند می تواند اثر گذار باشد. چین برنامه «سبد سبزیجات»[برنامه ای جهت بهبود و تقویت نظام تولید، توزیع و فروش محصولات مختلف کشاورزی و زارعی در چین] خویش را در اوج شیوع ویروس کرونا باردیگر احیا و برقرار کرد و ایالات متحده آمریکا در حال بررسی برنامه «جعبه های برداشت»[برنامه ای حمایتی برای توزیع میوه و گوشت کنسرو (بسته بندی) شده به همراه اقلامی مانند غلات، ماکارونی و مواردی شبیه آن به خانواده های نیازمند در ایالات متحده آمریکا] است. بنابراین، این چاره تابعی از ثروت نیست بلکه در امتداد تضمین تعادل بین عرضه و تقاضا است. درحقیقت الان زمان آن نیست که اجازه دهیم مواد غذایی دور ریخته و اسراف شوند.
به نظر می رسد که به سبب شیوع COVID-۱۹، تقاضای کلی برای محصولات کشاورزی کاهش یافته است. در این شرایط، فائو برای پشتیبانی از تولید کنندگان محصولات کشاورزی چه اقداماتی را به کشورها سفارش می کند؟ آیا می توانید تجارب موفقی را که دراین زمینه توسط سایر کشورها اجرا می شوند، بیان کنید؟
در این پرسش چندین نکته مهم مطرح گردیده است. ما باید سمت (میزان) تقاضا را ارزیابی نماییم. در حالت کلی، کاهش تقاضا احیانا ناشی از کاهش درآمدها خواهد بود. مداخله دولت برای پشتیبانی از اقتصاد و خانوارها باید به شکلی هدف گذاری شده باشد تا خانوارها بسیاری از نیازهای غذایی اساسی خود کم نکنند. بعضی از کشورها، مانند پرو، از سیستم صندوق بازنشستگی ملی خود سریعاً بهره برده تا اطمینان حاصل کند که حمایت و کمک نقدی بیشتری به خانوارهای صدمه پذیر عرضه می شود.
همچنین کاهش تقاضا می تواند به خاطر کاهش عرضه باشد. ما چنین وضعیتی را در بعضی از کشورهای در حال توسعه شاهد بوده ایم. این وضعیت هم برای تولید کنندگان و هم مصرف کنندگان کاملا منفی و مضر است و رفع آن دقیقاً همان چیزی است که ما با تاکید بر اهمیت حفظ کارایی زنجیره های تأمین مواد غذایی می خواهیم.
برای کمک به تولید کنندگان، فائو به کشورها سفارش می کند تا از در دسترس بودن نهاده های کلیدی برای تولیدات کشاورزی در زمان مناسب و به هنگام، اطمینان حاصل کنند و همینطور روند عرضه تسهیلات اعتباری و مالی به هنگام تسهیل شود تا کشاورزان فرصت ها را از دست ندهند. ما در فائو داده هایی تفصیلی در مورد تقویم های زراعی عرضه کرده ایم تا به بخش کشاورزی برای بهینه سازی تلاش هایش کمک گردد. فائو همینطور ابزار تجزیه و تحلیل تصمیم گیری در مورد سیاست های غذایی و کشاورزی را به صورت ساده و کاربردی عرضه کرده است؛ جایی که کشورها می توانند طرح های ابتکاری را که برای مقابله با همه گیری بیماری ویروس کرونا در پیش گرفته اند را بارگذاری کرده و به اشتراک گذارند. بعنوان مثال، هند از طریق آهن ملی خود بعنوان زیرساختی برای توزیع دو میلیون وعده غذایی در روز استفاده می نماید. جمهوری دومینیکن برای کمک به میلیون ها خانوار صدمه پذیر، برنامه تغذیه مدرسه خویش را مجدداً به کار گرفته و فعال کرده است.
اطلاعات می توانند ابزاری پرارزش باشند. سریلانکا یک مجرای ارتباطی اضطراری را راه اندازی کرده است تا بخش های اصلی زراعت و کشاورزی این کشور - به صورت مثال بادام هندی و نیشکر - همچنان به فعالیت خود ادامه دهند. همینطور فرصت های زیادی جهت استفاده از فناوری دیجیتال برای کاهش مشارکت فیزیکی در بازارهای عمده فروشی وجود دارد. عمان یک سامانه سفارش الکترونیکی را به وجود آورده است که به مردم امکان خرید ماهی از بازار مرکزی را می دهد، در نتیجه صدمه های وارده به تولید کنندگان و مصرف کنندگان یک محصول بسیار با ارزش و مغذی اما فاسدشدنی را می کاهد.
بگذارید یک نکته دیگر را اضافه کنم: موارد بسیاری وجود دارد که می توانند و باید انجام شوند - و در این راه باید از ایده های خلاقانه استقبال کرد - اما لازم است که پشتیبانی از صدمه پذیرترین افراد جامعه در اولویت قرار بگیرد. موفقیت در پاسخگویی به (و مهار پیامدهای) بیماری ویروس کرونا (COVID -۱۹) نیازمند کوشش های متمرکز و مشارکتی همگان دارد و ما باید اطمینان حاصل نماییم که افرادی که قادر به مشارکت در این تلاش ها هستند.، توانمند باشند.
می خواهم به نکته ای دیگر که اهمیت تداوم مبارزه با ریزش و هجوم ملخ های صحرایی به ایران است، اشاره کنم. فائو دانش فنی و مهارت های زیادی دراین زمینه دارد و در تأمین منابع و عرضه تخصص های لازم بمنظور ارتقاء ظرفیت فنی ایران دراین زمینه مشارکت دارد. تقویت این تلاش و مبارزه (با ملخ های صحرایی) برای کشور و تضمین امنیت غذایی آن بسیار مهم می باشد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب