گزارش میدانی سیمان از تولید باكیفیت ترین زعفران دنیا در خراسان جنوبی؛
بهترین دسته گل خوراكی جهان را مفت می خرند
خراسان جنوبی با كیفیت ترین و بیشترین زعفران جهان و به عبارتی گران ترین ادویه جهان را تولید می كند اما حاصلش شده مرگ دستش و زمینی كه بعد از قرن ها جایش را می دهد به محصول دیگری؛ پیاپی فكر می كند چه محصولی ارزش جایگزینی با زعفران دارد؟ هنوز امیدوار است به نتیجه نرسد و زعفران بی رقیبش همچنان در زمین هایش لبخند بزند.
بیش از 430 تن زعفران و 95 درصد این طلای خوراکی مرغوب جهان در ایران و عمده در اراضی خراسان شمالی، جنوبی و رضوی تولید می شود اما از حدود 350 میلیون دلار فروش آن به اروپا و دنیای غرب، تنها دسته گلی 25 هزار تومان نصیب زعفران کار می شود.
دلیل آن ساده و روشن است اما بسیار تلخ؛ آفتاب نزده و در پاییز سرد کویر با دقت هر چه بیشتر گلهای حساس و لطیف بنفش زعفرانی را دست چین میکنند، سنتی دسته بندی میکنند و فله ای به دلال می فروشند و دلال و صادرکننده با 25 برابر قیمت خرید در چارچوب بسته های 3 کیلویی به اسپانیا که تنها یک تن در کل دنیا زعفران تولید می کند صادر می کنند و آنها هم خیلی شیک و مرتب در بسته بندی های لوکس به نام اسپانیا به سراسر جهان صادر می کنند.
از گل بنفش آن تا کلاله اش و پرچمش پُر است از خاصیت و پول ساز به طوریکه یک کیلوی آن 5000 دلار در آمریکا می ارزد و از داروی ضد افسردگی گرفته تا طعم دهنده، معطر کننده و رنگ دهنده غذاها تنها بخشی از کاربردهایش است.
قیمت نهاده های اولیه تولید زعفران مانند کود گران شده و نرخ کارگران افزایش یافته
با این همه ارزآوری که برای ایران دارد و در شرایطی که فروش نفت ایران تحریم است می تواند دست ایرانی ها را بگیرد اما جواد رضائیان، یکی از تولیدکنندگان زعفران در خراسان جنوبی به ایسنا گفته آنقدر قیمت نهاده های اولیه تولید مانند کود گران شده و نرخ کارگران افزایش یافته حتی نمی تواند پول کارگر را پرداخت کند.
قیمت زعفران با افزایش نرخ تورم نسبت به سال قبل تغییری نداشته و ازاین رو هنوز که هنوز است زعفران سال قبل روی دستش مانده چونکه دلش نمی آید با قیمت پایین تر از هزینه تمام شده به فروش برساند.
در حالیکه پرچمهای زرشکی گل زعفران دلبری می کنند و ایرانیها دانه به دانه آنرا با وسواس و بدون هدر روی برای خوش عطر و خوش رنگ کردن غذاهایشان استفاده می نمایند اما این کشاورز، دسته زعفران اش را 29 هزار و 500 تومان و زعفران سرگل را 32 هزار تومان به بازارمی فروشد.
رضائیان ناامید شده و می گوید اینطور پیش برود کشاورزان زعفران کار باید زمین های آبا و اجدادیشان را که سالیان سال به کاشت زعفران اختصاص داده بودند با محصول دیگری جایگزین کنند و این رنج بزرگی است برای او که حالا باید خاکش را برای محصول دیگری درو کند و این یعنی مرگ دست های زخم خورده کشاورز.
80 درصد زعفران ایران، خام و فله ای صادر می شود
این است وضعیت خواستگاه زعفران دنیا که به قول رئیس شورای ملی زعفران ایران۸۰ درصد زعفرانش به صورت خام و تنها ۲۰ درصد آن به صورت بسته بندی صادر می شود.
احتشام با تصریح بر اینکه قیمت زعفران به نسبت زحمتی که کشاورزان می کشند، مطلوب نمی باشد، به ایسنا تاکید کرده، بسته بندی زعفران باید با برند ایرانی بوده و با این برند صادر و زعفران باید در دنیا به نام ایران شناخته شود.
او اضافه کرده، میزان قیمت خرید زعفران از کشاورز یک بیست و پنجم بازار جهانی است و در واقع قیمت خرید از کشاورز با قیمت صادراتی بسیار فاصله دارد؛ با افزایش نرخ ارز، سرمایه کشاورزان زعفران کار به هدر رفته و فاصله قیمتی بسیاری بین قیمت خرید از کشاورز تا بازار صادراتی وجود دارد.
وی با معرفی شورای ملی زعفران افزود: این شورا تشکلی ملی است که از تولیدکنندگان و صادرکنندگان در سطح ملی تشکیل شده است؛ شورای ملی زعفران تلاش دارد با برندسازی و حضور در بازار جهانی و مدیریت بازار صادرات زعفران به سمتی حرکت نماید که قیمت زعفران به نفع کشاورزان منصفانه تعیین شود.
محسن احتشام از افت 10 درصدی صادرات زعفران در چهار ماه نخست سال جاری به سبب شیوع ویروس کرونا اطلاع داده اما این نوید را هم داده که با تاکید مقام معظم رهبری در خصوص پیشگیری از خام فروشی، مقرر شد کارگروه ملی زعفران با حضور نمایندگان وزارتخانه های صمت، جهادکشاورزی، سازمان توسعه تجارت شورای ملی زعفران، اتاق های بازرگانی و تعاون و تمام افرادی که در حوزه زعفران مشغول به فعالیتند، تشکیل گردد.
رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بیرجند یادآور شورای ملی زعفران از ۸ سال قبل مبادرت به اجرای طرح ملی ارتقای سطح زعفران برای ارتقای کیفیت این محصول کرده است و در کارگروه ملی زعفران، با حضور اتاق های بازرگانی و تعاون ایران و شورای ملی زعفران با تعامل با بدنه دولت، به وضعیت زعفران رسیدگی خواهد شد.
صادرات زعفران از خراسان جنوبی، صورت نمی گیرد اما چرا؟
تا اینجای گزارش مهمترین مشکل یکی از بهترین ظرفیتهای صادراتی ایران در اقتصاد بدون نفت، خام فروشی زعفران و نبود ساز و کار مناسب برای صادرات و بسته بندی نادرست در داخل استان خراسان جنوبی عنوان شد اما قوسی، رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی در جمع خبرنگاران این نوید را داده به کمک بورس زعفران خراسان جنوبی که با حمایت صندوق توسعه بخش کشاورزی از سال قبل به راه افتاده است، بستر امنی برای معاملات اقتصادی شود.
او گفته ورود زعفران خراسان جنوبی به بازار بورس و قرار گرفتن نام آن در تابلوهای معاملاتی، سبب شده تا دست دلالان از بازار این محصول کوتاه شود و زعفران به قیمت روز و توافقی بین خریدار و فروشنده به صورت نقدی معامله شود.
قوسی هم به مانند همه دست اندرکاران تولید زعفران اعتقاد دارد به سبب فراهم نشدن ظرفیت ها، صادرات زعفران از خراسان جنوبی، صورت نمی گیرد.
این را هم تصریح کرده که با توجه به این که صادرات زعفران به سمت مرز افغانستان صورت نمی گیرد و بهترین بازار برای صادرات آن، بازارهای اروپایی است؛ الان زعفران خراسان جنوبی از راه استان های همجوار همچون خراسان رضوی و تهران که این فرآیند و بستر در آن فراهم است، انجام می شود.
البته قوسی به تلاشهای انجام شده برای ایجاد بستر صادرات از همین استان هم اشاره کرده و افزوده، برای بهره وری بیشتر از این محصول هم اکنون چهار واحد فرآوری با ظرفیت ۷.۵ تن در استان راه اندازی شده که در این خصوص نیازمند صدور جواز برای ۲۴ تن زعفران دیگر هم هست.
به گزارش سیمان به نقل از ایسنا و به نقل از قوسی، برداشت گل زعفران در خراسان جنوبی اوایل آبان شروع می شود و تا اواسط آذر ادامه دارد؛ بیشترین سطح زیرکشت زعفران استان با پنج هزار هکتار به شهرستان قاین اختصاص دارد و خراسان جنوبی از نظر کیفیت زعفران در رتبه اول کشور و از نظر تولید در رتبه دوم کشور قرار دارد.
تعداد بهره برداران کشت زعفران در استان ۳۸ هزار نفرند و سال قبل ۶۸ تن زعفران از ۱۶ هزار و ۸۰۷ هکتار سطح زیرکشت این محصول در خراسان جنوبی برداشت شده است.
غلامرضا قوسی، رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی همینطور از آغاز کشت پیاز زعفران در سطح ۱۷هزار و ۲۰۰ هکتار از اراضی کشاورزی خراسان جنوبی اطلاع داد و اظهار داشت: سال جاری کشت طلای سرخ در اراضی کشاورزی استان در حالی شروع شده که سال جاری ۴۰۰ هکتار به سطح زیرکشت استان افزوده می شود.
۹ مصوبه برای پشتیبانی از محصول زعفران چه می گوید؟
با وجود تمام این مشکلات، اخیر کمیسیون تلفیق مجلس، ۹ مصوبه برای پشتیبانی از محصول زعفران تصویب کرد تا بلکه مرهمی باشد برای کشاورزانی که محصول جهانی تولید می کنند اما جهانی نیستند.
سلمان اسحاقی، نماینده مردم قاین و زیرکوه در مجلس گفته این کمیسیون با حضور کاظم خاوازی وزیر جهاد کشاورزی، علی نیکزاد نایب رییس مجلس، تعدادی از نمایندگان مجلس و بعضی از صادرکنندگان و زعفران کاران برای حل مشکلات و مسائل زعفران کاران کشور برگزار کرده و به دنبال آن تصویب گردید ۶۰ تن زعفرانی که توسط وزارت جهاد کشاورزی خرید حمایتی شده، صرفا صادر شده و به بازار داخلی عرضه نشود.
نماینده مردم قاین و زیرکوه در مجلس تصریح کرد: قیمت کارشناسی عرضه این زعفران در کمیته سه جانبه متشکل از کارشناس رسمی دادگستری بعنوان نماینده تعاون روستایی، نماینده اتحادیه صادرکنندگان و کارشناس رسمی دادگستری بعنوان داور مرضی الطرفین تعیین خواهد شد. همینطور مصوب شد صادرکنندگان متناسب با زعفران دریافتی، ضمانت بانکی در اختیار تعاون روستایی قرار دهند.
وی با اشاره به اینکه با هماهنگی وزارت جهاد کشاورزی تبلیغ مجانی زعفران در شبکه های برون مرزی صداوسیما انجام می شود، خاطرنشان کرد: با پیگیری وزارت جهاد کشاورزی تعهد ارزی بازگشت ارز حاصل از صادرات، امکان استفاده برای واردات نهاده های کشاورزی را خواهد داشت.
نماینده مردم قاین و زیرکوه در مجلس بیان نمود: کاهش یا افزایش قیمت زعفران صادراتی تاثیری در تعهدات صادرکنندگان نخواهد داشت و صادرکنندگان ملزم به رعایت قیمت تعیین شده و تعهدات خود هستند.
اسحاقی افزود: جهت خرید ۵۰۰ دستگاه خشک کن، ۵۰۰ فقره وام ۱۰میلیون تومانی با کارمزد شش درصد به تشخیص و معرفی نمایندگان مجلس در اختیار کشاورزان قرار می گیرد.
وی با اشاره به اینکه همه مصوبات منوط به تایید سازمان بازرسی کل کشور حداکثر تا ۱۰روزاست، اضافه کرد: مقررشد جلسه ای در کمیسیون کشاورزی متشکل از این کمیسیون، وزارت صمت، وزارت جهاد کشاورزی، نماینده ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز پیرامون سیاست های کشور در بخش زعفران تشکیل گردد.
نماینده مردم قاین و زیرکوه در مجلس خاطرنشان کرد: به جهت اینکه دغدغه مردم را برطرف نماییم باید به سمت صادرات رفته و باید کاری نماییم تا زعفران جایگاه صادراتی خویش را پیدا کند.
منبع: سیمان
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب